مطالعه آناتومیکی و بافت شناسی دستگاه تولیدمثلی نر در مرغ مروارید (مرغ شاخدار): بیضه ها، اپیدیدیم و لوله های دفران

مرغان مروارید از رده پرندگان قرقاول ‌هستند. از آنجایی که تفاوت‌های آناتومیکی و بافت شناسی دردستگاه تولیدمثل جنس نر پرندگان گزارش شده است و نیز بدلیل اینکه بر روی دستگاه تولیدمثلی جنس نر مرغ مروارید تاکنون مطالعه آناتومیکی و بافت شناسی همزمان در دوره جنسی و غیر جنسی صورت نگرفته بود، این مطالعه انجام شد. برای این پژوهش 10 عدد مرغ مروارید بالغ نر تهیه شد و دستگاه تولید مثلی آنها مورد مطالعه آناتومیکی قرار گرفت. سپس نمونه بافتی تهیه و با روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج آناتومیکی و بافت شناسی بطور کلی مشابه سایر پرندگان بود. ویژگی آناتومیکی قابل ذکر این بود که بیضه چپ بزرگتر از سمت راست بوده و در دوره جنسی تقریبا دوبرابر دوره غیر جنسی دیده ‌شد. اپیدیدیم در سطح میانی‌پشتی بیضه به‌شکل دیسک بیضوی و فاقد سر، تنه و دم مشاهده شد. دفران نیز به‌شکل مجرای زیگزاگ دیده شد. در مطالعه بافت شناسی دیواره‌ی میان بیضه وجود نداشت. لوله‌های مستقیم در ادامه لوله‌های منی‌ساز بوده و به شبکه بیضه‌ای متصل می‌شدند و بافت پوششی آن از نوع مکعبی ساده و یا سنگفرشی ساده بود. سلول‌های سرتولی با هسته درشت و یوکروماتین تا عمق اپیتلیوم امتداد داشتند و سلول‌های بینابینی یا لیدیگ کروی تا چند وجهی شکل، فضای بینابینی میان لوله‌های منی‌ساز را پر می‌کردند. اپیتلیوم دفران مشابه بافت پوششی اپیدیدیم بود ولی غدد داخل اپیتلیومی در آن وجود نداشت.